Nierejestrowana Działalność Gospodarcza może być świetnym sposobem na przetestowanie naszego pomysłu na biznes lub formą dorobienia sobie do wynagrodzenia. Jak najlepiej możemy wykorzystać możliwości, które dają nam zapisy ustawy o NDG?
Prowadzenie nierejestrowanej czy też nieewidencjonowanej działalności zarobkowej ma swoje plusy. Chociaż nierejestrowana działalność gospodarcza sprawdzi się raczej jako forma dorobienia do wynagrodzenia niż sposób na prowadzenie prężnego biznesu.
Podstawy i wymogi prawne
Prawo, które dało początek działalności nieewidencjonowanej weszło w życie w dniu 30 kwietnia 2018r. Odpowiedni zapis pojawił się w Ustawie prawo przedsiębiorców. Brzmi on następująco:
Art. 5.
- Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177 oraz z 2019 r. poz. 1564), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.
- Osoba wykonująca działalność, o której mowa w ust. 1, może złożyć wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Działalność ta staje się działalnością gospodarczą z dniem określonym we wniosku.
- Jeżeli przychód należny z działalności, o której mowa w ust. 1, przekroczył w danym miesiącu wysokość określoną w ust 1, działalność ta staje się działalnością gospodarczą, począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie wysokości, o którym mowa w ust. 1.
- W przypadku, o którym mowa w ust. 3, osoba wykonująca działalność gospodarczą składa wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie wysokości, o którym mowa w ust. 1.
- Przepisu ust. 1 nie stosuje się do działalności wykonywanej w ramach umowy spółki cywilnej.
- Przez przychód należny, o którym mowa w ust. 1, rozumie się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Wszystko zdaje się być łatwe i proste, ale niestety nie jest. Jeśli ze swojej działalności: nie zarobimy miesięcznie więcej niż 1745 i 1800 PLN (w roku 2023) i nie prowadziliśmy działalności gospodarczej (czyli zarejestrowanej) w ostatnich sześćdziesięciu miesiącach, lub zostaliśmy wykreśleni z jej ewidencji w CEIDG przed 30 kwietnia 2017 r. i nie rejestrowaliśmy jej po tym czasie na nowo, to możemy legalnie zarabiać w ten sposób. Nie zwalnia nas to jednak z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży, rozliczania podatków, a nawet (w niektórych przypadkach) posiadania kasy fiskalnej.
Nieznajomość prawa szkodzi
Działalność nierejestrowana podlega pewnym dalszym restrykcjom, które musimy wziąć pod uwagę. Jej prowadzenie może być niemożliwe również w innych przypadkach, niż te wymienione w ustawie. Wtedy konieczna będzie rejestracja standardowej działalności gospodarczej. Dotyczy to na przykład tak zwanej działalności regulowanej, do której prowadzenia niezbędne jest posiadanie odpowiedniej koncesji lub zezwolenia.
Kolejnym tematem jest VAT. Teoretycznie możemy korzystać ze zwolnienia, ale istnieją takie rodzaje działalności, do wykonywania których będziemy ustawowo zmuszeni do rejestracji jako czynny podatnik VAT i spełnienia vatowskich obowiązków, jak chociażby sporządzanie i wysyłka JPK.
Podobnie wygląda kwestia kasy fiskalnej – w ustawowo określonych sytuacjach, dla danego rodzaju działalności, będziemy musieli się nią posługiwać i nie ma tutaj znaczenia, że prowadzimy NDG.
Brak konieczności comiesięcznego zaliczkowania podatku dochodowego może być wygodny dla wielu z nas, ale jeśli zapomnimy o ujęciu naszych dochodów w rocznym rozliczeniu, to możemy mieć poważny problem. Zwłaszcza, że naliczony raz w roku podatek potrafi wynieść sporą sumę pieniędzy, którą będziemy musieli przelać do Urzędu Skarbowego.
O jakich jeszcze obowiązkach musimy pamiętać prowadząc nierejestrowaną działalność gospodarczą?
- Obowiązuje nas prowadzenie ewidencji sprzedaży, ale w formie uproszczonej
- Rozliczamy przychody w PIT-36 według skali podatkowej raz w roku i rzetelnie
- Na żądanie nabywcy musimy wystawiać faktury
- Nasi klienci są w myśl przepisów konsumentami, dlatego jesteśmy zobowiązani przestrzegać ich praw
Niekwestionowanym jej plusem jest brak konieczności opłacania kosztów ZUS. Do tego może być dobrym przygotowaniem przed prowadzenia pełnej, zarejestrowanej działalności gospodarczej, która i tak stanie się pewnie koniecznością w miarę upływu czasu i rozwoju naszego biznesu.
Na ten moment interpretacje przepisów dotyczących prowadzenia NDG są tak bardzo niejasne, że nawet pracownicy ZUS i Urzędu Skarbowego nie są często w stanie udzielić rzetelnych informacji na interesujący nas temat.
Jedną z takich problematycznych kwestii jest opłacanie składek ZUS w przypadku zawierania umowy o świadczenie usług lub umowy zlecenie. Zgodnie z zapisami przepisów prawa powstanie wtedy tytuł do ubezpieczenia w ZUS. Twój kontrahent będzie więc postrzegany jako zleceniodawca i zobowiązany do dokonania zgłoszenia w ZUS oraz odprowadzenia składek jako płatnik.
Nierejestrowana działalność gospodarcza może sprawdzić się w przypadku różnych pomysłów na biznes. Przedstawiamy poniżej kilka z nich:
Sprzedaż rękodzieła
Jeśli umiemy strugać, rysować czy szyć i mamy do tego twórczy umysł, możemy trochę dorobić nietuzinkowymi rzeczami wykonanymi własnoręcznie.
Zajęcia ruchowe, plastyczne, korepetycje
Jeśli dysponujemy odpowiednią wiedzą i kwalifikacjami, to możemy prowadzić zajęcia, kursy i warsztaty oraz udzielać prywatnych lekcji z różnych dziedzin.
Drobne prace ogrodowe czy porządkowe
O każdej porze roku w ogrodzie znajdzie się sporo do zrobienia, od koszenia trawnika, po grabienie liści czy odśnieżanie podjazdu.
Proste strony www
Choć konkurencja na rynku jest tu duża, to wciąż istnieje popyt na strony internetowe. Warto wykonywać je, przynajmniej na początku, na działalność bez rejestracji.
Nieskomplikowane prace graficzne
Jeśli wykonujemy miesięcznie mało zleceń, to rozliczanie ich w formie NDG może być dobrym rozwiązaniem na początek.
Pieniądze z reklam
Prowadzenie kanału na youtube lub bloga pozwoli nam dorobić np. na reklamach lub programach afiliacyjnych.
Warto traktować nierejestrowaną działalność gospodarczą jako swego rodzaju rozgrzewkę przed założeniem prawdziwej działalności. Dopiero ona pozwoli nam na niczym nieograniczony rozwój naszego biznesu. Z uwagi na różne zawiłości prawne musimy także zachować dużą ostrożność i weryfikować wątpliwości u źródła, aby nie narazić się na dotkliwe konsekwencje finansowe lub karne.
