Kiedy wybrane metody antykoncepcji zawiodły, mamy ostatnią szansę, by zapobiec niechcianej ciąży. Najpopularniejszą opcją jest tzw. “tabletka dzień po”. Antykoncepcja awaryjna – sprawdź, co musisz wiedzieć i jakie są dostępne możliwości.
Metod zapobiegania niechcianej ciąży jest wiele, ale żadna nie daje nam stuprocentowej pewności, że do zapłodnienia nie dojdzie. Decydując się na współżycie, musimy więc liczyć się z tym ryzykiem. W każdym momencie może też zdarzyć się, że wybrany przez nas rodzaj antykoncepcji zawiedzie. Dowiedz się co to antykoncepcja awaryjna i jak ją stosować.
Kiedy rozważyć antykoncepcję awaryjną?
- stosunek seksualny bez zabezpieczenia
- pęknięcie lub uszkodzenie prezerwatywy
- pęknięcie lub uszkodzenie diafragmy (tzw. kobiecej prezerwatywy)
- pominięcie dawki tabletek antykoncepcyjnych
- wypadnięcie spirali antykoncepcyjnej
W sytuacji, gdy nie chcemy dopuścić do prawdopodobnego zapłodnienia, nasza partnerka musi niezwłocznie skontaktować się ze swoim ginekologiem lub lekarzem podstawowej opieki medycznej, aby omówić z nim możliwe obecnie metody antykoncepcji awaryjnej, czyli tzw. “tabletki dzień po” i założenie miedzianej wkładki domacicznej. Każda z nich ma swoje wady, zalety oraz ograniczenia – nie każda kobieta będzie mogła z nich skorzystać.
Tabletki “dzień po” bywają błędnie określane tabletkami wczesnoporonnymi, a mają całkowicie odmienne od nich działanie. Zastosowane w nich substancje czynne mają za zadanie uniemożliwić zapłodnienie, a nie usunąć niechcianą ciąże. Stanowisko prezentowane przez ginekologów jest takie, że przyjęcie tabletek ellaOne i Escapelle nie stanowią zagrożenia dla rozwijającej się już ciąży. Dużą rolę dla ich skuteczności ma więc czas – warto przyjąć się jak najszybciej po takim niezabezpieczonym stosunku seksualnym.
Antykoncepcja awaryjna – rodzaje dostępne w Polsce:
- tabletka ellaOne – substancją czynną jest octan uliprystalu
- tabletka Escapelle – substancją czynną jest lewonorgestrel
- założenie miedzianej wkładki domacicznej – nie zawiera hormonów
Zaletą skorzystania z tabletek “dzień po” jest ich dostępność i łatwość użycia – wystarczy uzyskać receptę od lekarza, np. podstawowej opieki medycznej lub ginekologa. Za opakowanie ellaOne zapłacimy 65-120 zł, a za Escapelle 35-70 zł. Różnice w cenie zależą od wyboru apteki – w tych internetowych bywają dużo tańsze niż w stacjonarnych. Niestety mogą nieść ze sobą szereg skutków ubocznych, które bywają trudne i uciążliwe dla kobiety.
Możliwe skutki uboczne tabletek “dzień po”:
- nudności, wymioty, bóle brzucha
- bolesne i/lub nieregularne miesiączki
- zmęczenie, ból i zawroty głowy
- tkliwość piersi, krwawienia z pochwy
- biegunka, bóle mięśni
- gorączka
- ból podczas seksu
- wysypka, pokrzywka i inne zmiany skórne
- zaburzenia snu, dezorientacja, niepokój
Decydując się na założenie miedzianej wkładki domacicznej warto wiedzieć, że można zrobić to za darmo, w ramach NFZ. Wystarczy znaleźć gabinet ginekologiczny, który ma podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia, a więc ma obowiązek wykonać to świadczenie gwarantowane bez opłat. Za własne pieniądze musimy kupić jedynie wybraną wkładkę, a ich cena waha się od 50 zł do 600 zł.
Możliwe skutki uboczne wkładki miedzianej:
- ból podbrzusza, dyskomfort
- bolesne, dłuższe i bardziej obfite miesiączki
- infekcje pochwy
- uszkodzenie macicy
Escapelle – działanie i skuteczność
- Substancją czynną jest lewonorgestrel, który zapobiega zapłodnieniu – wpływa na proces uwalniania komórki jajowej. Nie jest lekiem aborcyjnym.
- Tabletkę należy przyjąć jak najszybciej – najlepiej w przeciągu 12 godzin od niezabezpieczonego stosunku i nie później niż 72 godziny po nim.
- Jej skuteczność wynosi 84%.
- Można ją zastosować w dowolnym dniu cyklu menstruacyjnego.
- Zaleca się wykonanie testu ciążowego lub kontrolną wizytę u ginekologa po upływie ok. 3 tygodni, w celu sprawdzenia skuteczności działania tabletki.
ellaOne – działanie i skuteczność
- Zawiera substancję czynną – octan uliprystalu, która ma za zadanie opóźnić owulację. Nie jest lekiem poronnym.
- Tabletka musi być przyjęta do 5 dni (120 godzin) po niezabezpieczonym stosunku, w dowolnym dniu cyklu menstruacyjnego.
- Jej skuteczność wynosi 98%.
- Niektóre skutki uboczne mogą przypominać objawy wczesnej ciąży, dlatego w terminie ok. 3 tygodni od odbycia niezabezpieczonego stosunku, zaleca się wykonanie testu ciążowego, aby sprawdzić jej skuteczność.
Wkładka miedziana domaciczna – działanie i skuteczność
- Nie zawiera hormonów, a jedynie jony miedzi, które skracają żywotność i hamują plemniki – utrudniają im zapłodnienie lub uniemożliwiają zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej w macicy.
- Wkładkę należy założyć w przeciągu 5 dni od odbycia niezabezpieczonego stosunku lub nie później niż 5 dni po owulacji.
- Jej skuteczność wynosi ponad 99%.
- Może pozostać w macicy, jako forma stałej antykoncepcji, na okres 3-5 lat.
- Jest odpowiednia także dla kobiet, które jeszcze nie rodziły
Wybór odpowiedniej formy antykoncepcji awaryjnej zawsze powinien zostać szczegółowo omówiony z lekarzem i uwzględniać zebrany wywiad na temat stanu zdrowia i zażywanych przez naszą partnerkę leków. Tabletki “dzień po” mają liczne skutki uboczne, dlatego nie mogą być stosowane regularnie – tylko w wyjątkowych przypadkach. Ważne jest więc dobranie takiej formy antykoncepcji stałej, która zapewni obu partnerom seks bez obaw o niechcianą ciążę na co dzień.
