Rzeczywistość jest taka, że tylko część dorosłych mężczyzn uznaje swoją relację z ojcem za bliską i dobrą. Niestety wielu z nas na własnej skórze doświadczyło w dzieciństwie braku miłości lub uwagi ze strony tak ważnej w życiu każdego dziecka osoby. Sprawdź, co musisz wiedzieć o relacji ojciec-syn.
W budowaniu relacji taty z synem najważniejsze są zwłaszcza pierwsze lata życia dziecka, gdy uczy się zaufania do swojego rodzica. Poprzez dotyk, kontakt wzrokowy i zwracanie uwagi na jego potrzeby, buduje swoje poczucie bezpieczeństwa. Wzrasta w pewności, że zasługuje na troskę i miłość innych ludzi. Tworzy się przywiązanie, które będzie stanowić podstawę dla jego dorosłego życia. Ojciec jest dla chłopca wzorem do naśladowania, uczy go nawiązywania dobrych i zdrowych relacji z innymi ludźmi, roli mężczyzny w rodzinie, a także pokazuje, jak żyć i jak postępować właściwie.
Co to jest przywiązanie?
To relacja między dzieckiem a jego rodzicem lub ważnym i znaczącym opiekunem. Jest jednym z rodzajów więzi emocjonalnej, która występuje pomiędzy ludźmi. Przejawia się w chęci poszukiwania bliskości z obiektem przywiązania, zapewniania bezpieczeństwa i pociechy, stałego kontaktu, a w przypadku jego braku pojawia się lęk separacyjny i stres.
Jakie są rodzaje przywiązania dziecko-rodzic?
Autorem teorii przywiązania był John Bowlby – brytyjski lekarz i psychoanalityk, który badał negatywne skutki braku poświęcania dzieciom należytej im czułości i uwagi na rozwój emocjonalny oraz ich wpływ na dorosłe życie i funkcjonowanie w związkach partnerskich. Współpracująca z nim Mary Ainsworth, stworzyła natomiast narzędzia, które umożliwiały klasyfikację obserwowanych dzieci do jednego z typów przywiązania:
- przywiązanie ufne – bezpieczne, dające poczucie zaufania do innych ludzi, pewności, że dziecko zasługuje na miłość, troskę i uwagę oraz realizację jego potrzeb i celów życiowych, buduje pewność siebie i wiarę we własne możliwości
- przywiązanie lękowo-unikające – tworzy się, gdy rodzice nie poświęcają potomstwu wystarczająco dużo czasu i uwagi, wywołuje wątpliwości dotyczące tego, czy dziecko zasługuje na uczucia innych ludzi, staje się nerwowe, nieufne, lękliwe oraz obawia się, że zostanie opuszczone, ma niską samoocenę i negatywnie postrzega siebie i świat
- lękowo-ambiwalentne – rodzice zmienni uczuciowo lub nieobecni fizycznie lub psychicznie, wpływają na wytworzenie się więzi, która nie daje poczucia bezpieczeństwa, wywołuje wahania nastrojów, lęk przed odrzuceniem, a także złość i zazdrość
- więź zdezorganizowana – często pojawia się w przypadku stosowania wobec dzieci przemocy i złego traktowania, może skutkować szeregiem problemów emocjonalnych, np. agresją wobec innych, autoagresją, depresją, zaburzeniami psychicznymi, dziecko żyje w dużym stresie, reaguje nieadekwatnie do sytuacji
Dlaczego relacja ojciec-syn jest tak ważna?
Tylko kilka procent dorosłych mężczyzn ocenia swoją relację z ojcem za bliską, serdeczną i dobrą. Duża część odczuwa wobec nich raczej żal, złość lub bezradność. Wszystkie te rzeczy stanowią spory bagaż emocjonalny, z którym muszą sobie radzić. Negatywnie wpływają na relacje uczuciowe z partnerkami, kontakty z przełożonymi czy poczucie własnej wartości.
Badania dowodzą, że dzieci ojców, którzy aktywnie uczestniczą w ich życiu, poświęcają wystarczająco dużo czasu i uwagi oraz nie wzbraniają się przed okazywaniem im uczuć oraz kontaktem fizycznym (np. przytulanie), rzadziej przejawiają zachowania agresywne lub lękowe. Bezpieczna relacja z tatą zmniejsza także ryzyko depresji i innych zaburzeń psychicznych w wieku nastoletnim.
Jak budować dobrą relację z synem?
Od pierwszych dni życia dziecka reaguj na jego potrzeby, a zwłaszcza na płacz, przewijaj pieluszki, kąp i przytulaj, nie bój się kontaktu fizycznego i okazuj w ten sposób swoje uczucia, utrzymuj kontakt wzrokowy i dużo przemawiaj do dziecka, aby rozpoznawało Twój głos.
Aktywnie spędzaj czas z maluchem – bawcie się, śmiejcie i uczcie razem nowych rzeczy. Bądź obecny emocjonalnie i fizycznie w życiu syna, aby dorastał w przekonaniu, że jesteś jego bezpieczną przystanią, która zawsze jest dla niego dostępna.
Okazuj dziecku szacunek na każdym kroku, staraj się zrozumieć jego punkt widzenia, używaj argumentów, a nie siły, buduj swój autorytet mądrymi radami i doświadczeniem, a nie straszeniem i groźbami. Daj się poznać swojemu dziecku jako mężczyzna, które może być dla niego wzorem do naśladowania.
Bądź obecny nie tylko fizycznie, ale także emocjonalnie. Naucz go, jak wyrażać emocje i okazywać bliskim nam osobom swoje uczucia. Słuchaj go, akceptuj, okazuj zrozumienie dla jego problemów i rozterek. Nie krytykuj i nie narzucaj swojej wizji świata. Bądź wsparciem, którego potrzebuje, aby stać się mężczyzną.
Znajdźcie wspólne hobby, które pozwoli wspólnie rozwijać pasje i zainteresowania. Spędzaj czas z synem sam na sam, gdy możesz poświęcić mu maksymalnie dużo czasu i uwagi. Nieustannie dbaj o Waszą dobrą relację, buduj zaufanie i poczucie bezpieczeństwa.
Nie obawiaj się korzystać z pomocy specjalistów, jeśli czujesz, że potrzebujesz wsparcia w tym temacie. Nie ignoruj zachowań dziecka, które budzą Twoje wątpliwości. Wspólna psychoterapia może pomóc Wam obojgu wrócić na właściwe tory, przepracować trudności i lepiej się poznać.
Relacja ojca z synem jest wyjątkowa z wielu powodów. Oddziałuje na nas w sposób niepowtarzalny, który wpływa na całe dorosłe życie. To w jakie wchodzimy związki, jak dogadujemy się z szefem, jak postrzegamy świat i samego siebie. Ważne jest więc, aby świadomie podchodzić do wychowywania dzieci i nie pozostawiać niczego przypadkowi.
