JAK SKUTECZNIE ZNIKNĄĆ – GESTY ZNIKANIA W BUNKRZE SZTUKI

JAK SKUTECZNIE ZNIKNĄĆ – GESTY ZNIKANIA W BUNKRZE SZTUKI

Fot. Materiały Prasowe

Arthur Cravan stwierdził, że „pierwszym warunkiem zostania artystą jest umiejętność pływania”. Ów zamach przeciwko kolegom-artystom Cravan zapisał wielkimi literami na ścianie, sam zaś prawdopodobnie utonął w 1918 roku, starając się dostać na pokładzie żaglówki na drugą stronę Zatoki Meksykańskiej, dalej do Buenos Aires. W 1975 roku Bas Jan Ader wyruszył w ramach projektu „In Search of the Miraculous” w samotną podróż przez Atlantyk, po czym również zniknął bez śladu. Jakiś czas później odnaleziono jedynie jego małą łódkę. W 1973 roku Chris Burden wyprawił się kajakiem przez Zatokę Meksykańską, gdzie spędził w całkowitej samotności jedenaście dni. Tymczasem Lee Lozano ograniczyła własne imię i nazwisko do litery „E”.

Basa Jana Adera (1942–1975), Chrisa Burdena (1946–2015), Arthura Cravana (1887–1918) i Lee Lozano (1930–1999) połączyły różnorodne strategie i motywacje przerwania, zaprzestania działalności artystycznej. Ta czwórka wskazuje na modele tragicznie wyczerpanej wizji sztuki i roli artysty, której byli tak dogłębnie oddani, że swym gestem ostatniego pożegnania nadali jej końcową formę. Wątpliwości co do własnej roli jako artystów wyartykułowane zostały (przynajmniej w niektórych przypadkach) w ich ostatnich pracach i symbolicznych gestach. Celem tytułowych gestów było negocjowanie indywidualnych możliwości wyrazu w ramach określonych warunków społecznych, które wszyscy czworo w nierzadko agresywny sposób krytykowali, wykazując się przy tym głęboką przenikliwością i niewielką skłonnością do kompromisu. W przypadku Lozano i Cravana skutkowało to porzuceniem świata sztuki, Burden nie zdecydował się na ten krok, Ader zaś prawdopodobnie zmarł, realizując swój ostatni projekt. Melancholijny i egzystencjalny ton wystawy sprawia, że zmagania artystów z własną tożsamością i perspektywami na przyszłość zyskują wyraźniejszą formę. Wskazuje też na to, że modele tożsamości artystycznej, mające swe korzenie w romantyzmie, stały się na przestrzeni XX wieku bardzo kruche, a w końcu nawet nieaktualne.