Insulinooporność i cukrzyca u mężczyzn to coraz większy problem. Statystycznie skracają nasze życie nawet o 11 lat, dlatego nie wolno ich lekceważyć. Profilaktyka ma tutaj ogromne znaczenie. Sprawdź, co powinieneś wiedzieć o tych chorobach.
Choroby cywilizacyjne to takie, które następują w wyniku rozwoju i przemian cywilizacyjnych, mających bezpośredni wpływ na naszą aktywność, nawyki żywieniowe, stres czy ogólny styl życia. Badania przeprowadzone na potrzeby Ministerstwa Zdrowia w 2018 r. pokazały, że spożywamy coraz więcej cukru w napojach i jedzeniu, co czwarty Polak jest otyły, a co jedenasty dorosły ma w naszym kraju zdiagnozowaną cukrzycę – 1,3 mln mężczyzn i 1,6 mln kobiet. Dlatego insulinooporność i cukrzyca dotyka coraz więcej osób.
Insulinooporność i cukrzyca w wielu przypadkach się łączy – nieleczona może doprowadzić do rozwinięcia się cukrzycy typu II. Aby z nią walczyć, niezbędny jest stały kontakt ze specjalistą i przewartościowanie swojego dotychczasowego życia. Porzucenie niezdrowych nawyków, zmiana diety, podjęcie aktywności fizycznej i ograniczenie stresu. Warto działać szybko i nie lekceważyć zagrożenia, ponieważ te choroby mogą powodować szereg ciężkich i groźnych powikłań.
Rozwój jest niezbędny i konieczny, ale ma też swoje mroczne strony. Łatwy dostęp do pożywienia, maszyny pozwalające przemieszczać się na siedząco, pogoń za pieniądzem, brak czasu na aktywność fizyczną i technologia, która wszystko robi za nas. Niejednokrotnie nie poświęcamy należytej uwagi naszej diecie, nie dbamy o odpoczynek czy zdrowy sen. To wszystko sprawia, że rośniemy. I to dosłownie. Otyłość to poważny problem całego społeczeństwa – sprzyja rozwojowi wielu chorób, m.in. insulinooporności i cukrzycy.
Trzeba zaznaczyć, że nie są to wyłącznie choroby osób otyłych – mogą dotyczyć również tych, które wyglądają chudo. Kluczową rolę odgrywa tu bowiem tkanka tłuszczowa trzewna (VAT) i jej wpływ na gospodarkę glukozy i insuliny w naszym organizmie.
Czym jest insulinooporność?
Insulina jest wydzielanym przez trzustkę hormonem, który reguluje poziom cukru we krwi w procesie metabolizmu białka, tłuszczów i węglowodanów. Dzięki niej glukoza dociera do wszystkich komórek naszego ciała zapewniając im energię, a poziom cukru we krwi spada. Problem pojawia się, kiedy komórki przestają tę energię przyjmować, a organizm produkuje coraz więcej insuliny.
Insulinooporność definiuje się jako obniżoną wrażliwość komórek i tkanek na działanie tego hormonu. Dotyczy to głównie komórek tworzących tkankę mięśniową, tłuszczową, a także wątrobę.
Tłuszcz wewnętrzny – tkanka tłuszczowa trzewna
Tkanka tłuszczowa trzewna ma duży związek z insulinoopornością. Gromadzi się ona w jamie brzusznej – na obecnych w niej narządach. Ten rodzaj tkanki jest aktywny hormonalnie i wydziela różne substancje o działaniu odwrotnym niż insulina, ograniczając tym samym jej działanie. W wyniku długotrwałego i nieleczonego zaburzenia, wzrasta poziom cukru we krwi i powoduje chorobę cukrzycową typu II. Nie dzieje się to jednak nagle. Choroba rozwija się powoli, może nie dawać wyraźnych objawów przez długi czas, a zamanifestuje się dopiero wtedy, gdy trzustka nie będzie miała już mocy, aby przezwyciężyć odporność tkanek na wydzielany przez nią hormon.
Insulinooporność – objawy choroby
Naszą uwagę powinny zwrócić takie objawy insulinooporności jak:
- ciągłe zmęczenie
- zaburzenia koncentracji
- napady głodu
- rozdrażnienie
- bóle głowy
- nadmiar tkanki tłuszczowej w okolicach brzucha lub talii
- trudności w redukcji masy ciała i łatwość jej nabierania
- rogowacenie ciemne skóry
W początkowej fazie choroby, poziom cukru we krwi jest prawidłowy, za to insuliny – o wiele za wysoki. Trzustka próbuje pokonać odporność na hormon zwiększając jej wydzielanie, dążąc do zmniejszenia poziomu cukru we krwi. Jeśli nasz styl życia nie ulegnie zmianie, trzustka stanie się z czasem zbyt słaba, aby wytwarzać coraz większe ilości insuliny. Jej poziom we krwi zacznie sukcesywnie spadać, a cukru – rosnąć. W pewnym momencie konieczne będzie przyjmowanie insuliny z zewnątrz.
Przeciwdziałanie insulinooporności
Kiedy problem jest już zaawansowany, ale trzustka wciąż pracuje, poza zmianą stylu życia stosuje się też różne środki farmakologiczne, których celem jest uwrażliwienie tkanek na działanie insuliny. Kiedy trzustka działać przestanie – niezbędna będzie podaż insuliny spoza ustroju. Warto więc podjąć odpowiednie działania, aby do tego nie doszło.
Przede wszystkim trzeba zmienić swoją dietę i stać się aktywnym fizycznie. Żegnamy się z fastfoodami, słodkimi napojami i posiłkami obfitymi w cukry proste. Nie rozpoczynajmy jednak intensywnych ćwiczeń na własną rękę, gdyż tkanka tłuszczowa trzewna to trudny przeciwnik. Insulinooporności często towarzyszą także podwyższone ciśnienie tętnicze i kłopoty z cholesterolem, dlatego nie obędzie się bez dobrego dietetyka i trenera personalnego, którzy indywidualnie dobiorą dla nas odpowiedni plan treningowy i dietę.
Cukrzyca typu 2 – najważniejsze informacje
Jest najczęściej występującym typem cukrzycy i bywa skutkiem nieleczonej insulinooporności, nieprawidłowej diety bogatej w cukry i tłuszcze, otyłości i braku aktywności fizycznej. Nazywana jest cukrzycą insulinoniezależną lub cukrzycą wieku dorosłego. Ta choroba metaboliczna charakteryzuje się wysokim poziomem glukozy we krwi, odpornością na insulinę i jej niedoborem.
Nieprzestrzeganie zaleceń lekarskich może zagrażać życiu i spowodować szereg niebezpiecznych powikłań, takich jak:
- retinopatia
- neuropatia
- udar mózgu
- niewydolność nerek
- choroba niedokrwienna serca
Objawy cukrzycy typu 2 to:
- ogólne osłabienie
- wzmożone oddawanie moczu
- nadmierne pragnienie
- częste infekcje moczowo-płciowe
- nagła utrata wagi
Cukrzyca typu 1 – podstawowe informacje
W odróżnieniu od cukrzycy typu II, podłożem tej choroby są czynniki autoimmunologiczne. Organizm, wykorzystując leukocyty, sam atakuje zdrowe komórki trzustki, doprowadzając do jej wyłączenia z produkcji insuliny. Niezbędne jest dostarczanie hormonu z zewnątrz. Pomimo powagi tej choroby, można z nią żyć ciesząc się dobrą kondycją zarówno fizyczną jak i psychiczną. Niezbędna jest oczywiście odpowiednia dieta i aktywność fizyczna oraz przestrzeganie wszelkich zaleceń lekarza prowadzącego.
Do objawów cukrzycy typu 1 należą:
- zmęczenie i senność
- uczucie suchości w ustach, oczach itd.
- wzmożone oddawanie moczu
- nadmierne pragnienie
- nagła utrata wagi
- częste infekcje moczowo-płciowe
- acetonowy zapach z ust
Podstawowym orężem do walki z chorobami cywilizacyjnymi jest profilaktyka. Warto regularnie wykonywać zalecane, podstawowe badania przesiewowe, które pozwolą nam na szybkie podjęcie działania w przypadku wystąpienia jakichkolwiek zaburzeń. Insulinooporność i cukrzyca dotyka coraz młodszych mężczyzn, dlatego nie można jej lekceważyć. Zdrowy tryb życia, zbilansowana dieta i regularna aktywność fizyczna mają rzeczywisty wpływ na funkcjonowanie naszego organizmu, dlatego opłaca się zmienić swoje nawyki i porzucić złe przyzwyczajenia jak najszybciej.
