Stresu doświadcza każdy z nas. Może być on mniejszy lub większy, ale towarzyszy nam na co dzień. Z tego powodu warto wiedzieć, jak z nim walczyć. Nie zawsze jest jednak czymś negatywnym, ponieważ wywołują go różne czynniki. Sprawdź, co musisz wiedzieć na ten temat.
Stres towarzyszy nam zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym. Chociaż niskie jego dawki mogą motywować nas do działania, wywołując reakcję typu “uciekaj lub walcz”, to warto trzymać rękę na pulsie, aby nie dać mu zdominować swojego życia. Wywołuje bowiem silne emocje, często trudne do kontrolowania oraz znacznie wpływa na nasze funkcjonowanie i psychikę. Nieskuteczna walka ze stresem odbija się negatywnie na jakości naszego snu, koncentracji i uwadze, równowadze psychicznej czy nawet masie ciała i łaknieniu. Sprawdź, jak sobie z nim radzić na co dzień.
Czym jest stres?
Choć zjawisko stresu znane jest badaczom od dawna, to jednak nie doczekało się ono jednolicie przyjętej definicji. Określa się go najczęściej jako reakcję organizmu na czynniki fizyczne lub psychologiczne, wywołujące zaburzenie naszej homeostazy. Często towarzyszą temu silne emocje. Skąd stres się bierze? Powstało wiele teorii na ten temat. Za najpopularniejszą uznaje się transakcyjną teorię stresu R.S. Lazarusa i S. Folkman, którzy jego źródła upatrywali się w relacji człowieka z otoczeniem. Zgodnie z ich słowami, jest to sytuacja, w której nasz stan motywacyjny zostaje chociażby potencjalnie zaburzony przez czynniki mogące udaremnić założone cele, powodując jednoczesną reakcję organizmu, ukierunkowaną na optymalną kontynuację efektywnego funkcjonowania.
Co stresuje nas najbardziej?
Na to pytanie starali się odpowiedzieć już w 1967 roku Thomas Holmes i Richard Rahe – psychiatrzy, którzy przeprowadzili swoje badania, aby wyłonić z 43 życiowych zdarzeń te najbardziej stresujące i przypisać im odpowiednią punktację. Ankieta oparta o ich pracę jest wykorzystywana z powodzeniem i w czasach obecnych, pod nazwą Skala Stresu Holmesa i Rahe’a lub Skala Oceny Społecznego Reagowania (SRRS). Wydawać by się mogło, że na miejscach medalowych tego zestawienia znajdziemy zdarzenia związane ze sferą zawodową lub pieniędzmi. To jednak błędne założenie. Top 5 najsilniej stresujących zdarzeń w naszym życiu to śmierć współmałżonka (100), rozwód (73), separacja lub rozstanie (65), pobyt w więzieniu (63) oraz śmierć bliskiego członka rodziny (63). Zwolnienie z pracy lub bezrobocie sklasyfikowane zostało dopiero na 8. miejscu tego zestawienia, z liczbą punktów na poziomie 50. Czy to oznacza, że stres związany ze sferą zawodową jest dla nas niegroźny? Nic bardziej mylnego.
Czy stres jest niebezpieczny?
Intensywny, ale krótkotrwały stres, nie jest aż tak szkodliwy dla naszego zdrowia, jak stres przewlekły, nawet niższego poziomu. Może on bowiem prowadzić do bardzo realnych i konkretnych chorób, które zgodnie z teorią Holmesa i Rahe’a, objawiają się z jego powodu. Dominujące stresory należy więc trzymać pod kontrolą, aby chronić przed nimi swój organizm oraz psychikę. Osoby znajdujące się pod jego stałym wpływem doświadczają uczucia wyczerpania, rozdrażnienia, wypalenia, a także częściej zapadają na depresję czy nerwicę.
Jak walczyć ze stresem?
Oto kilka szczególnie polecanych sposobów na to, aby skutecznie ograniczyć negatywny wpływ stresu na nasze zdrowie i samopoczucie:
- Ćwiczenia oddechowe pozwalają na uspokojenie pracy serca, wyciszenie się i pozbieranie myśli. Właśnie dlatego od wieków odgrywają szczególną rolę w medytacji czy jodze. Nawet kilka głębszych wdechów i spokojnych wydechów może zdziałać cuda w nerwowej sytuacji.
- Szeroko pojęty ruch jest bardzo wskazany. Gdy się stresujemy, to nasz organizm potrafi nawet nieświadomie dążyć do rozładowania powstałego napięcia. Jeśli nie znajdziemy dla niego odpowiedniego ujścia, to w jakiś sposób w końcu wybuchniemy. Lepiej więc regularnie zażywać aktywności fizycznej, która nie tylko przeciwdziała skutkom stresu, ale także stanowi świetną profilaktykę dla wielu chorób.
- Spore znaczenie dla naszego dobrostanu i równowagi psychicznej ma także relaks, czyli wszystkie te rzeczy, które robimy dla przyjemności. I nie chodzi tutaj wyłącznie o różnego rodzaju rekreację. Stan odprężenia pozwala nam bowiem osiągnąć wiele zajęć. Gra na instrumentach, majsterkowanie, sztuka składania origami czy czytanie książek to tylko przykłady. Możliwość pozbycia się nadmiaru stresu da nam nawet długa kąpiel czy spacer po lesie. Wszystko zależy wyłącznie od naszych upodobań.
- Nie uciekajmy od problemów, lecz starajmy się stawić im czoła. Mierzy jednak swoje siły na zamiary. Jeśli jakieś zadanie nas przerasta, wywołuje silne emocje czy wręcz fizyczne reakcje organizmu na stres, to lepiej odpuścić. Nauka odpuszczania to bardzo ważna lekcja, dzięki której będziemy w stanie lepiej ocenić, kiedy walczyć dalej, a kiedy się wycofać.
- Bardzo pomocna może być również wizyta u specjalisty. Nie bójmy się korzystać z pomocy psychoterapeuty. Często potrafi nie tylko wskazać nam źródło naszych problemów, ale także zaproponować konkretne rozwiązania, które wpłyną pozytywnie na jakość naszego życia i funkcjonowanie na co dzień.
Umiejętność pozbywania się nadmiaru stresu to coś, co jak najszybciej powinien opanować każdy z nas. Doświadczamy go w różnych chwilach, z różną intensywnością, a wyłącznie od posiadanych przez nas kompetencji zależy, jak sobie z nim radzimy. Aby nie pozostawać długo pod jego szkodliwym wpływem i dbać o swoje zdrowie psychiczne, musimy wiedzieć, jak z nim skutecznie walczyć. Warto więc szukać sposobów, które nam w tym pomagają. Ma to ogromne znaczenie dla naszego dobrego samopoczucia oraz szczęśliwego życia.
